Vertrouwensbreuk
Als je erachter komt dat je werknemer heeft gelogen of vitale informatie heeft achtergehouden tijdens zijn sollicitatie, levert dat veelal direct een vertrouwensbreuk op. Om direct te grijpen naar de meest vergaande maatregel ontslag, kan je echter aardig wat problemen opleveren als je werknemer zijn ontslag aanvecht bij de rechter. Ontslag kan onder omstandigheden een te ingrijpende sanctie zijn, waardoor een rechter het ontslag teniet kan doen. Jij moet dan je op staande voet ontslagen medewerker weer op de werkvloer dulden. Ook wanneer je in zo’n situatie het loon van je medewerker stopt, kan dit problemen opleveren, zoals blijkt uit onderstaande zaak.
Vragen naar medische achtergrond?
Je mag als werkgever tijdens een sollicitatie niet naar de medische achtergrond van een sollicitant vragen. Heeft een kandidaat een dusdanige medische klachten dat deze een risico opleveren voor een goede uitvoering van de functie, dan heeft hij de plicht om dat uit zichzelf aan te geven. Doet hij dit niet en kom jij daar achter, dan is het aan jou om aan te tonen dat de kandidaat wist dat zijn gezondheid negatieve gevolgen zou hebben voor de uitoefening van de functie. En dat is natuurlijk heel lastig te bewijzen.
Praktijkvoorbeeld PTSS
Zo’n 5 maanden na zijn indiensttreding in 2018 meldde een programmeur zich ziek. Hij voelde zich niet veilig of op zijn gemak op zijn werk. Bij zijn werkgever gaf hij aan dat dat te maken had met zijn Posttraumatisch Stresssyndroom (PTSS). Volgens de werkgever hadden de gevolgen van de aandoening tot gevolg dat de werknemer zijn functie niet adequaat kon uitvoeren. De werkgever vond dit verwijtbaar aangezien de werknemer tijdens zijn sollicitatie van de aandoening op de hoogte zou zijn geweest en dit opzettelijk zou hebben verzwegen. Daarop zette de werkgever het loon van de programmeur stop. Die liet het er niet bij zitten en stapte naar de rechter.
Geen misleiding bij sollicitatie
Voor de rechter lukte het de werkgever niet om aan te tonen dat de programmeur tijdens de sollicitatie al wist van zijn aandoening. Weliswaar had de werknemer tijdens zijn dienstverband 2 keer gemeld dat hij contact had met zijn huisarts over stress en depressie, maar meer dan een vermoeden dat de werknemer eerder wist van de PTSS leverde dit niet op. Maar nog belangrijker: zelfs al was hij eerder op de hoogte, dan nog stond niet vast dat hij wist of had moeten begrijpen dat hij de aandoening hem ongeschikt maakte. De rechter bepaalde daarom dat de werkgever gewoon het loon had moeten doorbetalen en kende de loonvordering toe.
Leugens op CV
Als duidelijk is dat je sollicitant willens en wetens heeft gelogen, bijvoorbeeld over een behaald diploma, dan heb je wel degelijk mogelijkheden. In een recente zaak waarin een werknemer op staande voet was ontslagen wegens misleiding tijdens de sollicitatie, stelde de rechter de werkgever in het gelijk, ook al was het eerder een welles-nietes spelletje dan dat de werkgever met hard bewijs kon komen. De rechter vond het verhaal van de werkgever over de vervalste diploma’s en leugens over werkervaring geloofwaardiger en consistenter dan dat van de werknemer. De rechter liet daarom het ontslag in stand.
Zorg voor controle tijdens sollicitatie
Je hebt als werkgever meerdere mogelijkheden om de achtergrond van een sollicitant te controleren zodat je bovenstaande problemen grotendeels kunt voorkomen. Wel moet je je daarbij aan de verscherpte privacywetgeving AVG houden. In bepaalde gevallen ben je zelfs verplicht om een Verklaring omtrent Gedrag (VOG) te eisen van je kandidaat voordat je hem in dienst kan nemen.
Soms is Vaststellingsovereenkomst betere keuze
Als een werknemer tijdens zijn sollicitatie een aandoening verzwijgt, dan kun je hem hierop alleen afrekenen als:
- je kunt aantonen dat de aandoening je werknemer ongeschikt maakt voor de functie, en
- je kunt aantonen dat hij dit wist of had moeten begrijpen
In alle andere gevallen doe je goed aan in gesprek te gaan en aan te sturen op een Vaststellingsovereenkomst
Kom je erachter dat je werknemer heeft gelogen over andere zaken dan die met de gezondheid te maken hebben en die essentieel zijn voor een goede uitvoering van de functie, zoals een bepaald diploma of bepaalde werkervaring, dan kun je je werknemer wel hierop afrekenen.
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.
