Wat is een VOG?
Een VOG, ook wel bewijs van goed gedrag genoemd, is een verklaring van de overheid waaruit blijkt dat het gedrag en de achtergrond van een bepaalde werknemer geen obstakel vormt om een specifieke functie uit te voeren. Het gaat dan in de regel om functies met een verhoogd risico omdat er kwetsbare personen bij betrokken zijn of de veiligheid van anderen in het geding kan zijn. Denk hierbij aan een docent die les geeft aan kinderen of een taxichauffeur die passagiers vervoert. Afgelopen jaren zijn de regels rondom de VOG verscherpt en zijn er meer functies bijgekomen waarvoor een VOG verplicht is. Een VOG wordt in dat opzicht gezien als een goed instrument om een veilige werkomgeving te waarborgen.
Voor welke functies is een VOG verplicht?
Voor het uitoefenen van bepaalde functies of beroepen moet je werknemer verplicht over een VOG beschikken. De reden is dat sommige functies meer risico’s voor betrokkenen met zich meebrengen dan andere. Zo is een VOG verplicht voor:
-
werknemers die met kinderen werken (zoals leerkracht, medewerker kinderopvang of kleuterjuf)
-
werknemers die werken met vertrouwelijke gegevens zoals (zoals advocaat, arts of beëdigd tolk)
-
werknemers die werken met kwetsbare mensen (zoals gezinsvoogd of medewerker in de zorg)
-
werknemers die werken met geld of kostbare goederen (zoals accountant of hypotheekadviseur)
-
taxichauffeurs
VOG niet verplicht, wel verstandig
Ook als een functie wettelijk gezien geen VOG vereist, mag je bij het aannemen van personeel om een VOG vragen. Dit kun je bijvoorbeeld doen als voor een bepaalde functie een hoge mate van integriteit wordt vereist. Het gaat hierbij niet alleen om tijdelijke en vaste krachten, maar ook om ZZP’ers, uitzendkrachten, stagiaires en vrijwilligers. Je kunt hierbij denken aan:
-
systeembeheerder
-
personeelsadviseur
-
kassamedewerker
-
medewerker inkoop
-
juridisch medewerker
-
medewerker laboratorium
-
tolk/vertaler
-
opzichter
-
directeur
-
communicatiemedewerker
VOG en AVG
Soms is het gewoon verstandig om een VOG te vragen, bijvoorbeeld in het kader van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AVG vereist bijvoorbeeld dat wanneer je persoonsgegevens verwerkt je een risicoanalyse maakt. Hier kan vervolgens uit blijken dat het verstandig is een VOG te vragen van de medewerkers die zich met de verwerking bezighouden. Neem ook specifiek in je privacyverklaring op dat je persoonsgegevens verzamelt van sollicitanten en verwijs hiernaar in je vacature. Zo voldoe je gelijk aan de privacywetgeving AVG.
VOG aanvragen
Soms heeft een (aankomende) werknemer nog een VOG die hij eerder heeft aangevraagd en kan overleggen. Is dat niet het geval, dan:
-
vraag je samen met hem digitaal een VOG aan bij de dienst Justis van de overheid
-
vraag je samen met hem een VOG aan bij de gemeente
-
vraagt je kandidaat zelf een VOG aan bij de dienst Justis, als hij niet staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP)
De dienst Justis gaat vervolgens na of de naam van de kandidaat voorkomt in de registers van justitie en politie. Tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden of functies, wordt gekeken naar de afgelopen 4 jaar. Staan er geen strafbare feiten op zijn naam, dan krijgt je medewerker een VOG.
Heeft hij wel een strafblad, dan bekijkt de dienst of de strafbare handeling relevant is voor de functie waarvoor je medewerker de VOG verklaring aanvraagt. Zo zijn voor een leraar andere gedragingen relevant dan voor een taxichauffeur. Hierbij maakt de dienst gebruik van zogenaamde screeningprofielen. Is de handeling niet relevant voor de functie, dan krijgt je werknemer ondanks zijn strafblad toch een VOG. Op de VOG wordt vermeld op basis van welk(e) screeningsprofiel(en) en eventueel functieaspecten hij is beoordeeld.
Er bestaan screeningsprofielen voor specifieke beroepsgroepen, zoals politicus en taxichauffeur. Daarnaast heeft Justis een algemeen screeningsprofiel ontwikkeld. Dit profiel is onderverdeeld in de risicogebieden informatie, geld, goederen, diensten, zakelijk realties, proces, aansturen organisatie en personen. Voor elk risicogebied is voor bepaalde functies omschreven welke risico’s eraan verbonden kunnen zijn.
Jij bepaalt screening functieaspecten
Jij als werkgever bent verantwoordelijk voor de screening van je medewerkers. Dit houdt in dat jij bepaalt waarop ze wordt gescreend, afhankelijk van de taken die ze gaan uitvoeren. Daarom moet je op het aanvraagformulier VOG van je medewerker aangeven op welke functieaspecten je hem wilt laten screenen. Zo laat je een kassier of medewerker inkoop screenen op taken als declareren, geld uitgeven en toekennen van gelden vanwege het risico op fraude, diefstal en omkoping.
Hoelang is een VOG geldig?
Omdat een VOG een momentopname betreft, is een afgegeven VOG niet onbeperkt geldig. Als je een VOG van een werknemer verlangt, dan bepaal jij hoe oud deze mag zijn.
VOG als ontbindende voorwaarde
Gaat het om een nieuwe medewerker waar je een VOG van verlangt, dan kun je in zijn arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde opnemen. Een ontbindende voorwaarde is een bepaling waarin staat dat als aan een toekomstige onzekere gebeurtenis wordt voldaan, de arbeidsovereenkomst automatisch eindigt. In dit geval zou het arbeidscontract eindigen als het verzoek van je medewerker om een VOG wordt afgewezen en hij jou dus geen VOG kan laten zien. Vraag een Advocaat om hulp als je een dergelijke voorwaarde in een arbeidscontract wenst op te nemen.
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.