Scheiding

Een scheiding gaat vaak gepaard met teleurstelling, frustratie en verdriet. Gaan jullie niet op goede voet uit elkaar, dan bestaat het risico dat jullie onder invloed van die emoties steeds minder met elkaar gaan communiceren. Probeer dit te voorkomen, want juist in de aanloop naar de scheiding door de rechter is het van essentieel belang dat jullie goed met elkaar én de kinderen blijven communiceren. Hoe beter jullie met elkaar communiceren, hoe sneller jullie tot afspraken komen. Je hebt dan ook een grotere kans dat jullie de gemaakte afspraken daadwerkelijk nakomen.

Tips

• stel het belang van de kinderen voorop en houd voor ogen dat ze niet voor deze situatie hebben gekozen

• praat niet negatief over de andere ouder waar de kinderen bij zijn

• communiceer niet alleen met elkaar via WhatsApp: mail en WhatsApp zijn prima manieren om praktische zaken te regelen, maar ongeschikt voor inhoudelijke gesprekken

• lees hier meer over scheiden met kinderen

Een scheidingsprocedure verloopt sneller en is goedkoper wanneer jullie over de meeste zaken afspraken kunnen maken. Een mediatior kan jullie daarbij helpen. Na mediation volgt een gezamenlijk verzoek tot scheiding. Hebben jullie kinderen, dan verdient deze procedure de voorkeur omdat de jullie als ouders dan niet tegenover elkaar komen te staan. Is een vechtscheiding onvermijdelijk, dan neem je allebei een eigen advocaat in de arm.

Tips

• kies een advocaat of notaris als mediator als jullie hulp nodig hebben op financieel gebied

• is er weinig te verdelen, dan kun je een gewone echtscheidingsmediator in de arm nemen: die hanteert over het algemeen een lager uurtarief

• lees hier meer over een eenzijdig echtscheidingsverzoek

• lees hier meer over de verschillende echtscheidingsprocedures

Het kan nodig zijn om tot aan het moment van de definitieve scheiding tijdelijke afspraken te maken, bijvoorbeeld over wie tot aan de scheiding in de woning blijft, bij wie de kinderen voorlopig verblijven en hoe samenhangende kosten worden verdeeld. Deze afspraken leg je schriftelijk vast zodat je duidelijkheid hebt en allebei daarop kunt terugvallen. Lukt het niet om samen deze afspraken te maken, dan kun je de rechter verzoeken om een voorlopige voorziening. Zodra de scheiding definitief is, vervallen deze voorlopige afspraken.

Tips

• lees hier meer over het maken van tijdelijke afspraken

• lees hier meer over hoe je een voorlopige voorziening aanvraagt

Beslis samen hoe jullie de zorg voor jullie minderjarige kinderen en bijbehorende kosten willen verdelen. Deze afspraken leg je vast in een ouderschapsplan. Denk hierbij aan verblijfplaats, verdeling van zorg- en opvoedingstaken, omgang en alimentatie. Aan het ouderlijk gezag verandert overigens niets bij een scheiding. Kinderen van 12 jaar en ouder worden door de rechter uitgenodigd om hun mening te geven over de zorgverdeling.

Bij het bepalen van de hoogte van kinderalimentatie is het uitgangspunt dat jullie allebei naar verhouding van je inkomen bijdragen in de kosten voor de kinderen. Maak online een berekening van kinderalimentatie of vraag een advocaat om dit voor jullie te doen.

Tips

• leg jullie afspraken over de kinderen vast in een ouderschapsplan

• laat jullie kinderen hun mening geven in een kindverklaring

• lees hier meer over de zorgverdeling van jullie kinderen

• lees hier meer over ouderlijk gezag en erkenning

• lees hier meer over (het berekenen van) kinderalimentatie

Kan 1 van jullie na de scheiding niet voorzien in het eigen onderhoud, dan moet de ander partneralimentatie betalen. Bepaal aan de hand van een alimentatieberekening hoeveel partneralimentatie betaald moet worden.

Tips

• houd er rekening mee dat partneralimentatie altijd bruto wordt berekend

• de betalende partner mag de alimentatie aftrekken van de belasting en de ontvangende partner betaalt er inkomstenbelasting over

• je kunt online een alimentatieberekening uitvoeren of een advocaat vragen

• partneralimentatie is een recht en geen verplichting: je mag dus samen beslissen om af te zien van partneralimentatie

• lees hier meer over (het berekenen van) partneralimentatie

Hebben jullie een huurwoning, dan moet je beslissen wie in de woning blijft. Gaat het om een koopwoning, dan heb je 3 opties:

• je koopt je partner uit

• je partner koopt jou uit

• jullie verkopen de woning en verdelen de opbrengst

Tips

• meestal blijft de partner die de kinderen het meeste verzorgt in de huurwoning

• de partner die in de koopwoning blijft, moet alleen de hypotheek kunnen betalen

• lees hier meer over de verdeling van de gemeenschappelijke woning

Hebben jullie huisdieren, dan beslissen jullie bij wie ze in huis komen. Een omgangsregeling is niet gebruikelijk, maar met betrekking tot honden komt het voor dat daarvoor een soort omgangsregeling wordt getroffen.

Tips

• hebben jullie je huisdier voor de kinderen aangeschaft, dan ligt het voor de hand dat die bij de ouder blijft die de kinderen het meeste verzorgt

• had 1 van jullie het huisdier al toen jullie gingen trouwen, dan ligt het voor de hand dat het bij die partner komt wonen na de scheiding

• lees hier meer over de verdeling van huisdieren

Ben je getrouwd in gemeenschap van goederen, dan heb je allebei recht op de helft van jullie bezittingen en vermogen. Bij huwelijkse voorwaarden zijn sommige zaken van jou en andere van je partner, maar meestal is er ook een gemeenschappelijk vermogen. Controleer in jullie huwelijkse voorwaarden welke verdeling jullie daarover hebben afgesproken. Daar komt bij dat wat jullie allebei hebben bijgedragen in de huishouding moet worden verrekend.

Tips

• houd er rekening mee dat onder vermogen ook jullie schulden vallen

• kijk op websites zoals Marktplaats om te bepalen wat bepaalde spullen waard zijn

• laat bijzondere of kostbare bezittingen taxeren door een deskundige

• verlaat je de woning, neem dan je waardevolle bezittingen mee

• twijfel je of je partner eerlijk is over zijn financiële situatie, dan kun je zijn inkomensgegevens opvragen bij de Belastingdienst

• geef in je testament aan dat je je partner uitsluit als erfgenaam

• lees hier meer over scheiden als ondernemer

Jullie hebben allebei recht op elkaars pensioen dat jullie tijdens je huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben opgebouwd. De wet bepaalt dat jullie allebei recht hebben op de helft, maar jullie mogen andere afspraken maken. Bepaal dus hoe jullie het pensioen wensen te verdelen. Jullie pensioenfondsen zorgen voor de feitelijke verdeling.

Tips

• het recht op een AOW-uitkering is persoonlijk en hoeven jullie niet te verdelen

• geef de scheiding in ieder geval binnen 2 jaar door aan jullie pensioenfondsen

Je gaat weer op eigen benen staan dus zorg je ervoor dat je zelf al je zaken kunt regelen. Denk daarbij aan bankzaken, verzekeringen en belastingen. Zorg er dus voor dat alleen jij toegang hebt tot je bankrekening, mijnoverheid, je pensioen en dergelijke.

Tips

• wijzig al je wachtwoorden (DigiD, computer, e-mail, internetbankieren, etc.)

• verlaat je de woning, laat dan direct je post naar je nieuwe adres doorsturen

• zorg dat je inkomsten op je eigen bankrekening komen

Controleer of je in je nieuwe financiële situatie recht hebt op (hogere) toeslagen. Zo kun je als verzorgende ouder al eenoudertoeslag aanvragen en het kindgebonden budget en de kinderbijslag wijzigen. Hetzelfde geldt voor zorg- en huurtoeslag. Pas ook je verzekeringen aan aan je nieuwe situatie.

Tips

• zet verzekeringen zoals je WA- en ziektekostenverzekering op je eigen naam

• vergeet niet je opstal- en inboedelverzekering aan te passen

• pas je levens- en uitvaartverzekering zo aan dat je partner geen geld krijgt als je zou komen te overlijden