Wat zijn arbeidsomstandigheden?
Arbeidsomstandigheden zijn alle werkgerelateerde factoren die van invloed zijn op de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van je werknemers, zoals arbeidstijden, geluid en lichamelijke en psychische belasting. Samen met je werknemers ben je er verantwoordelijk voor dat deze arbeidsomstandigheden binnen je bedrijf optimaal zijn. Is dit niet het geval en zijn er binnen je bedrijf gezondheids- of veiligheidsrisico's, dan kun je bijvoorbeeld een boete krijgen. Zo moet je zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving en moeten je werknemers meewerken aan een veilige uitvoering van hun werkzaamheden. Ze dienen zich bijvoorbeeld te houden aan de veiligheidsinstructies die gelden binnen je bedrijf. Het geheel aan arbo regels is vastgelegd in de arbo wetgeving. Deze wetgeving bestaat uit 3 onderdelen:
-
Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
-
Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit)
-
Arbeidsomstandighedenregeling (Arboregeling)
Arbowet betekenis
De Arbeidsomstandighedenwet is de basis van de arbo wetgeving. In het Arbobesluit en de Arboregeling worden de bepalingen van de Arbowet verder uitgewerkt tot verplichte concrete voorschriften voor werkgevers, werknemers en zelfstandigen. Daarnaast zijn verschillende andere wetten van toepassing op arbeidsomstandigheden, zoals:
-
Arbeidstijdenwet: bevat regels voor onder meer arbeidstijden, rusttijden, nachtdiensten en werken op zondag
-
Wet Arbeid en Zorg (WaZo): bevat regels over het recht op vakantie en recht op verlof
-
Wet Verbetering Poortwachter (Wet Poortwachter): bevat regels om langdurig ziekteverzuim van werknemers tegen te gaan
-
Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB): bevat regels die discriminatie van werknemers en sollicitanten verbieden
Voor wie geldt de Arbowet?
De Arbowet is van toepassing op alle plekken waar arbeid wordt verricht. Vrijwilligers vallen hier overigens niet onder. Dit betekent dat de arbo regels gelden voor:
-
werkgevers
-
werknemers
-
oproepkrachten
-
stagiaires
-
seizoenarbeiders
-
uitzendkrachten
-
zelfstandige ondernemers
-
stichtingen
-
verenigingen
Nieuwe Arbowet 2017
Sinds 2017 geldt een nieuwe Arbowet die gevolgen heeft voor onder meer jou als werkgever, je werknemers en de bedrijfsarts. Zo moet je tegenwoordig over een basiscontract met een arbodienstverlener beschikken en hebben je werknemers recht op een open spreekuur met de bedrijfsarts. Onderzoek toont echter aan dat de meerderheid van de bedrijven nog niet goed op de hoogte is van de nieuwe Arbowet en nog niet alle nieuwe regels naleven. Zo had ruim een kwart van de bedrijven vorig jaar niet het verplichte basiscontract op orde. Vooral binnen het MKB ontbreekt het vaak aan prioriteit, kennis en tijd.
Handhaving door Inspectie SZW (Arbeidsinspectie)
Handhaving van de arbo wetgeving gebeurt door de Inspectie SZW. De Inspectie SZW kan ook optreden als ZZP’ers de Arbowet overtreden. Maak bezwaar als je een boete SZW hebt gekregen.
Tip: gebruik een personeelshandboek/bedrijfsreglement
Om ervoor te zorgen dat je voldoet aan een groot aantal van de arbo wetgeving leg je in een personeelshandboek of bedrijfsreglement de regels en richtlijnen op het gebied van arbeidsomstandigheden en personeelszaken binnen je organisatie vast. Zo’n handboek of reglement geldt als een belangrijke aanvulling op het arbeidscontract en een eventuele cao. Om het je makkelijk te maken kun je bij ons je eigen personeelshandboek of bedrijfsreglement opstellen.
Het gebruik van een personeelshandboek of bedrijfsreglement kent de volgende voordelen:
-
het zorgt voor duidelijkheid en structuur voor al je medewerkers
-
het dwingt jou om na te denken welke regels je wilt laten gelden voor bijvoorbeeld ziekte en verlof, voor zover je dit nog niet hebt gedaan
-
je bent juridisch ingedekt omdat de geldende afspraken op papier staan
-
het is makkelijker om de geldende regels binnen je bedrijf in 1 keer te wijzigen dan met elke medewerker nieuwe afspraken aan te gaan
-
je kunt in de individuele arbeidscontracten verwijzen naar de regels in het personeelshandboek
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.
