Het contract eindigt automatisch
Wellicht een inkopper maar deze manier wordt vaak over het hoofd gezien: het contract stopt automatisch. Een contract sluit je voor bepaalde of onbepaalde tijd. Gaat het om een tijdelijk contract, dan is het gevolg dat het ‘van rechtswege’ afloopt op het moment dat de einddatum is bereikt. Dit houdt dat je niets hoeft te doen en dat het contract op de einddatum automatisch tot een einde komt. Het is wel verstandig altijd even het contract zelf te controleren. Soms is nog een extra handeling nodig, zoals bij een tijdelijke arbeidsovereenkomst van 6 maanden of meer. Hierbij geldt een aanzegplicht: je dient je werknemer een maand voordat het contract afloopt schriftelijk te laten weten dat je het arbeidscontract niet verlengt.
Onderhandel over beëindiging
Zaken doen is vaak een kwestie van geven en nemen. Anders gezegd, de meeste ondernemers weten dat ze vaker dan 1 keer met een partij te maken krijgen, zeker als het een kleine markt betreft. Om deze reden is het verstandig af en toe water bij de wijn te doen, omdat je daarmee krediet opbouwt die later van pas kan komen als jij een gunst nodig hebt. Met het beëindigen van een contract is dat niet anders. Daarom is er een kans dat de andere partij bereid is om je tegemoet te komen als je van het contract af wilt. Vraag of ze bereid zijn van het contract af te zien en leg uit waarom. Dat laatste kan zeker helpen om begrip te kweken, waardoor ze eerder geneigd kunnen zijn om aan je verzoek te voldoen.
Je beroept je op onbevoegdheid andere partij
Wellicht heb je het zelf al eens meegemaakt. Je hebt lang onderhandeld over een contract en uiteindelijk is de deal gesloten. En dan kom je erachter dat je niet met de tekenbevoegde van de andere partij zaken hebt gedaan. De persoon die heeft getekend is dan handelingsonbevoegd en het gevolg is dat er geen rechtsgeldig contract tot stand is gekomen. Als je van het contract af wilt, is dit natuurlijk erg handig. Controleer in dit geval of de persoon die namens de andere partij heeft getekend daartoe wel bevoegd was door contact op te nemen met het bedrijf. Is hij niet bevoegd, dan beroep je je op de handelingsonbevoegdheid van de persoon die het contract heeft getekend.
Je zegt het contract op
In veel gevallen kun je een zakelijk contract ook opzeggen. Je doet dit door de andere partij schriftelijk te laten weten dat en per wanneer je het contract opzegt. Hoe controleer je of het betreffende contract op te zeggen is? Lees hier meer over het opzeggen van een zakelijk contract.
Je ontbindt het contract
Komt de andere partij de afspraken of verplichtingen uit het contract niet na (dit wordt ook wel wanprestatie genoemd), dan ligt het voor de hand om het contract te ontbinden. Dit doe je door de brief ontbinding contract te sturen. Juridisch gezien is er bij de andere partij dan sprake van een ‘tekortkoming in de nakoming’ van haar verplichtingen. Anders gezegd: de andere partij komt haar plichten niet na. Wil je het contract op een geldige manier kunnen ontbinden, dan moet wel aan een aantal voorwaarden zijn voldaan:
-
de andere partij komt haar verplichtingen niet na
-
de tekortkoming mag niet gering zijn: de ontbinding is alleen gerechtvaardigd als het om een belangrijke tekortkoming gaat. Je kunt dus niet een koopcontract voor een bedrijfsvrachtwagen ontbinden als op de vrachtwagen een paar krasjes zitten.
-
de andere partij kan de verplichtingen (tijdelijk) niet nakomen of is ‘in verzuim’
De andere partij is ‘in verzuim’ wanneer:
-
de andere partij een fatale termijn heeft overschreden (de datum waarop hij had moeten nakomen is verstreken en nakoming is zinloos, zoals de catering voor een bedrijfsfeest dat reeds heeft plaatsgevonden)
-
je de andere partij in gebreke hebt gesteld en alsnog is die haar afspraken niet nagekomen. Je moet namelijk doorgaans de andere partij nog een laatste kans geven om binnen een redelijke termijn alsnog de afspraken na te komen. Dit doe je door een schriftelijke ingebrekestelling te sturen.
-
de andere partij zelf aangeeft niet na te kunnen komen
Ook in het contract zelf of in je algemene voorwaarden kun je bepalen wanneer er sprake is van een tekortkoming of verzuim en of er wel of niet een ingebrekestelling moet worden gestuurd. Controleer dus altijd het contract en je algemene voorwaarden als je een contract wilt ontbinden. Gaat de andere partij niet akkoord met je ontbinding, dan kun je hiervoor naar de rechter stappen.
Je vernietigt het contract
Soms komt een contract oneerlijk tot stand. Je sluit bijvoorbeeld een bepaald contract met bepaalde voorwaarden en achteraf blijkt dat je door de andere partij helemaal anders te liggen omdat je bent voorgelogen of misleid. Er is dan sprake van een zogenaamd wilsgebrek: je wil en je handeling stemmen niet met elkaar overeen. Het zou dan oneerlijk zijn om jou aan het contract te houden. Is er sprake van een wilsgebrek, dan kun je het contract op die basis ongedaan maken. Dit wordt een contract vernietigen genoemd. Er zijn 4 wilsgebreken:
- dwaling (je had een verkeerde voorstelling van zaken)
- bedrog (de ander heeft je bewust misleid)
- bedreiging (de ander heeft gedreigd met geweld tegen jou, je naasten of je eigendommen)
- misbruik van omstandigheden
Bij een wilsgebrek is het contract niet geldig tot stand gekomen, waardoor je het kunt vernietigen. Dit doe je schriftelijk of via de rechter.
Je beroept je op nietigheid van het contract
Onder omstandigheden kan een contract nietig zijn. Dit betekent dat alleen al op basis van de strekking of de inhoud van het contract er iets mis mee is waardoor het niet geldig is. Om van het contract af te komen, geef je bij de andere partij aan dat je er niet aan bent gebonden omdat het niet geldig is. Er zijn 4 situaties waarin je je kunt beroepen op nietigheid:
- het contract is onvoldoende bepaalbaar (in de koopovereenkomst staat bijvoorbeeld dat je een partij metaal koopt, terwijl je niet weet om hoeveel het gaat en of het goud, zilver of oud ijzer betreft)
- het contract is in strijd met de goede zeden (bijvoorbeeld een geldleningsovereenkomst die alleen maar wordt aangegaan om geld van het bedrijf weg te sluizen om schuldeisers te benadelen)
- het contract is in strijd met de openbare orde (bijvoorbeeld een overeenkomst van opdracht die tot stand komt na betaling van steekpenningen door de aannemer aan de bestuurder van de opdrachtgever)
- het contract is in strijd met de wet (bijvoorbeeld een overeenkomst om illegaal afval in een bos te dumpen of een koopovereenkomst voor gestolen goederen)
Een beroep op de nietigheid van het contract doe je schriftelijk of als de andere partij niet akkoord gaat, via de rechter. Stap je naar de rechter, neem dan contact op met een advocaat.
Je beroept je op de reflexwerking
Deze manier is alleen voor kleine ondernemers (kleine eenmanszaken of bedrijfjes zonder personeel) weggelegd: je beroept je op de reflexwerking. Wat houdt dit in? Hoewel je als ondernemer niet dezelfde rechten hebt als een consument, kun je onder omstandigheden een beroep doen op regels die consumenten beschermen. Dit wordt reflexwerking genoemd. Zo kun je je beroepen op de bedenktermijn die geldt voor consumenten bij een online aankoop als je tijdens deze termijn opzegt. Accepteert de andere partij dit niet, dan moet je naar de rechter stappen. Hij kan hierin meegaan als je situatie grotendeels vergelijkbaar is als die van een consument. Of hiervan sprake is, beoordeelt de rechter aan de hand van de volgende vragen:
- de aard van de activiteiten die je ontplooit (heb je dezelfde lekenkennis als een consument ten aanzien van het sluiten van contracten?)
- de aard van de overeenkomst die je hebt gesloten (gaat het om een contract dat een consument ook zou sluiten?)
- de aard van de schade die je hebt geleden (is deze vergelijkbaar met de schade van een consument in dezelfde situatie?
Indien je deze vragen met ja kunt beantwoorden, dan is er een grote kans dat de rechter je beroep op de reflexwerking toekent en je van het contract af kunt.
Je beroept je op de redelijkheid en billijkheid
Als er geen andere juridische mogelijkheden zijn om een contract te beëindigen, dan is er nog een vangnet: je doet een beroep op de redelijkheid en billijkheid. Hiermee geef je aan dat gezien alle omstandigheden het onacceptabel zou zijn om het contract in stand te houden. Gaat de andere partij hiermee niet akkoord, dan dien je naar de rechter te stappen. Daar moet je dan aantonen waarom het in je specifieke geval onredelijk zou zijn dat de andere partij je aan je contractverplichtingen houdt. Wil je dit doen, neem dan contact op met een advocaat.
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.
