Van welk soort verlof kan je werknemer gebruikmaken?

Veel verlofvormen zijn wettelijk geregeld, zoals zwangerschapsverlof, ouderschapsverlof of zorgverlof. Andere vormen kunnen zijn vastgelegd in een cao of arbeidsovereenkomst. Zegt de wet er niets over, dan wordt er gesproken over bijzonder of buitengewoon verlof. Je werknemer kan aanspraak maken op de volgenden vormen van verlof:

1. Calamiteitenverlof / kortdurend zorgverlof
2. Langdurend zorgverlof
3. Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof
4. Kraamverlof / vaderschapsverlof / partnerverlof
5. Ouderschapsverlof
6. Adoptieverlof en pleegzorgverlof
7. Bijzonder verlof

Calamiteitenverlof of kortdurend zorgverlof kan je werknemer opnemen als zich een situatie voordoet waardoor hij zijn werk onmiddellijk moet onderbreken vanwege onvoorziene omstandigheden. Voorbeelden van deze betaalde vorm van verlof zijn: een leiding in huis die breekt, de bevalling van de partner, het overlijden van een huisgenoot en verzorging van een net ziek geworden kind. De duur van het verlof is net zo lang als nodig is om de eerste problemen op te lossen. Je dient minimaal 70% van het loon door te betalen.

Moet een werknemer voor langere tijd zorgen voor een ziek kind, familielid of huisgenoot, dan kan hij gebruikmaken van langdurend zorgverlof. Het moet dan wel gaan om een levensbedreigende ziekte. De duur van dit onbetaalde verlof is per jaar maximaal 6 keer de wekelijkse arbeidsduur.

Een zwangere werknemer heeft recht op 6 weken betaald zwangerschapsverlof en minimaal 10 weken betaald bevallingsverlof. Het zwangerschapsverlof begint maximaal 6 en minimaal 4 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum. De werknemer bepaalt zelf wanneer het verlof ingaat. Het verlof eindigt op de dag van de bevalling. De dag erna gaat meteen het bevallingsverlof in. Lees hier meer over je plichten als werkgever bij een zwangere werknemer.

Als de partner van een werknemer bevalt, dan mag een werknemer 2 dagen betaald kraamverlof of partner- of vaderschapsverlof opnemen. Hierna mag ook nog 3 dagen ouderschapsverlof opgenomen worden. Bij cao kan van de regels voor kraamverlof afgeweken worden.

Het verlof wordt in 2019 naar alle waarschijnlijk uitgebreid naar 5 dagen met loondoorbetaling. De partner neemt het verlof op  in de eerste maand na de bevalling. Na deze 5 dagen krijgt de partner recht op aanvullend verlof van 5 weken. Dit verlof neemt de partner op in de eerste 6 maanden na de geboorte. Het aanvullende recht op 5 weken verlof gaat waarschijnlijk in op 1 juli 2020.

Een werknemer kan ouderschapsverlof opnemen om zo meer tijd door te kunnen brengen met een kind tot 8 jaar. De duur van dit verlof is 26 keer de wekelijkse arbeidsduur. Het is onbetaald, tenzij je daar andere afspraken met je werknemer over maakt. Treedt een werknemer bij je in dienst, dan heeft hij de mogelijkheid om (resterend) ouderschapsverlof van zijn vorige baan op te nemen. Indien nodig, vraag je de werknemer om een verklaring van de resterende aanspraak van zijn vorige werkgever.

Een werknemer die net een kind heeft geadopteerd, mag adoptieverlof opnemen. Gaat het om een pleegkind, dan heeft de werknemer ook recht op pleegzorgverlof. Adoptie- en pleegzorgverlof mag door beide ouders worden opgenomen. Er is geen loondoorbetalingsplicht, de ouders kunnen namelijk een adoptie- of pleegzorguitkering van het UWV aanvragen.

Bijzonder verlof, ook wel buitengewoon verlof genoemd, is niet wettelijk geregeld. Je kunt hierover apart afspraken maken met je werknemer in zijn arbeidscontract of een collectieve regeling opnemen in een personeelsreglement. Ook kunnen hierover in een toepasselijke cao regels staan. Bijzonder verlof is bijvoorbeeld verlof voor een verhuizing, begrafenis, doktersbezoek of huwelijk. Of je het loon moet doorbetalen, is afhankelijk van de regeling die je treft of de toepasselijke cao.

Tijdens de meeste vormen van verlof ben je verplicht om het loon van je werknemer door te betalen. Voor ouderschapsverlof en langdurend zorgverlof geldt deze loondoorbetalingsplicht niet, maar hiervan kan bij cao afgeweken worden.

Je werknemer heeft het recht om verlof aan te vragen voor dagen die hem het beste uitkomen. In principe dien je het aangevraagde verlof toe te kennen, tenzij je  bedrijf daardoor in grote problemen zou komen. Dit is bijvoorbeeld het geval als daardoor je productie dreigt stil te vallen of er een onderbezetting zou ontstaan die niet is op te vangen.