Kies de juiste overeenkomst voor je opdracht

Als ZZP’er voer je doorgaans je werkzaamheden uit op basis van een overeenkomst van opdracht. De opdrachtovereenkomst is om meerdere redenen het meest geschikte contract voor een freelancer:

• het contract legt de basis voor je opdracht, omdat daarin de afspraken staan die tussen jou en je klant gelden; hij verwacht namelijk iets anders van je werkzaamheden als je afspreekt dat je een bepaald resultaat gaat behalen (zoals een huis bouwen), dan wanneer je afspreekt dat je je alleen daarvoor gaat inspannen (zoals een rechtszaak winnen)
• het contract is de belangrijkste indicatie dat je als freelancer werkt en niet als werknemer; zorg er wel voor dat je in de praktijk geen situatie laat ontstaan waaruit toch een arbeidsrelatie afgeleid kan worden, bijvoorbeeld omdat je klant zich steeds meer is gaan gedragen als werkgever
• het contract beschermt jou en je onderneming, omdat het de belangrijke aspecten van je dienstverlening regelt; denk hierbij aan beperking van je aansprakelijkheid, toepasselijkheid van je algemene voorwaarden en de controle over je intellectueel eigendom

Met je keuze voor de overeenkomst van opdracht ben je er echter vaak nog niet. Voor sommige werkzaamheden gelden namelijk bijzondere regels. Voor veel diensten bestaan daarom op maat gemaakte contracten die je als freelancer nog beter beschermen. Stem je contract dus verder af op de aard van je dienstverlening.

Bij aanneming van werk baseer je je opdracht op een aannemingsovereenkomst. Daarin vind je bijvoorbeeld speciale regels voor oplevering van je werk, waar het werk aan dient te voldoen en meer- en minderwerk. Aanneming van werk is overigens veel breder dan alleen bouw-, schilder- en installatiewerkzaamheden. Onder meer kledingreparatie, tuinonderhoud en bestratingen vallen er ook onder.

Houd je je bezig met bemiddeling, dan gebruik je als basis een bemiddelingsovereenkomst of agentuurovereenkomst. Agentuur is een vorm van bemiddeling, waarbij je als agent bemiddelt op vaste basis voor meerdere overeenkomsten tussen je klant en diverse afnemers. Bestaat je opdracht tot bemiddeling uit een of meer op zichzelf staande opdrachten, zoals bij een makelaar, dan gebruik je een bemiddelingsovereenkomst.

Ben je werkzaam als adviseur, consultant, accountant of analist, dan leg je je opdracht vast in een consultancy overeenkomst. Het maakt hierbij niet uit of je adviseert op juridisch, financieel of ICT-gebied. Laat je je als ZZP’er inhuren als manager, dan werk je niet op basis van een arbeidscontract, maar een managementovereenkomst.

Daarnaast zijn er nog 4 afwijkende overeenkomsten van opdracht die je gebruikt in hele specifieke gevallen. Een verwerkersovereenkomst gebruik je als je in opdracht persoonsgegevens verwerkt, zoals een salarisadministratiekantoor dat doet. Voor het uitgeven van publicaties zoals boeken, leg je je opdracht vast in een uitgeefovereenkomst. Vervoer je in opdracht personen of goederen, dan maak je gebruik van een vervoersovereenkomst. De bewaarovereenkomst ten slotte, is van toepassing als je in opdracht goederen bewaart (zoals een garage bij de reparatie van een auto). Deze laatste 3 documenten bieden we niet standaard aan, maar kunnen door onze juristen wel op maat worden gemaakt. 

Vallen je werkzaamheden buiten de bovengenoemde gebieden, dan kun je prima gebruikmaken van de standaard overeenkomst van opdracht. Dit geldt bijvoorbeeld voor vormgeving, fotografie en vertaling.

Vaak wordt ten onrechte een samenwerkingsovereenkomst gebruikt wanneer een klant een ZZP’er inschakelt. Hoewel er best sprake kan zijn van een samenwerking, is de formele constructie een opdracht. Dat is van belang, want de overeenkomst van opdracht is wettelijk geregeld en een samenwerking niet. Een samenwerkingsovereenkomst gebruik je alleen als alle partijen een gezamenlijk doel hebben én allemaal iets inbrengen. Het doel kan een project zijn en bij inbreng kunnen je denken aan vermogen, personeel, know how of intellectueel eigendom.