I-DEPOT of akte van depo
Je kunt je idee laten vastleggen via de notaris door middel van een akte van depot. Een akte van depot is een verklaring van een notaris waarin staat welke uitgewerkte ideeën je op welke dag en welk tijdstip bij hem hebt aangeleverd. De notaris zal dit document verzegelen en bewaren. Naast de notaris is het ook mogelijk om een idee te laten vastleggen bij het Benelux Bureau voor het Intellectuele Eigendom (BBIE). Dit werkt door middel van i-DEPOT. Op deze manier kun je een kopie van je idee voor de duur van 5 of 10 jaar laten beschermen. Let op: met een i-DEPOT of de akte van de notaris leg je alleen een datum vast. Het geeft je geen auteursrecht of een ander (intellectueel) eigendomsrecht.
Octrooirecht
Wanneer je een uitvinding hebt gedaan, dan kun je een octrooi aanvragen. Een octrooi is een exclusief recht op een uitvinding. Een octrooi beschermt een uitvinding op een technisch proces of product tegen inbreuk van anderen. Anderen mogen dit niet gebruiken, doorverkopen, verhuren of afleveren. Je kunt je uitvinding niet meer met een octrooi beschermen als deze voor de octrooiaanvraag openbaar is gemaakt. Je moet je uitvinding tot die tijd dus geheimhouden. Een octrooiaanvraag wordt altijd gepubliceerd. Om een geldig octrooi te krijgen, moet je uitvinding voldoen aan de volgende voorwaarden:
- nieuwheid: de uitvinding mag voor de datum van indiening van de octrooiaanvraag niet openbaar zijn gemaakt. Is het nodig om met anderen over je uitvinding te spreken, gebruik dan bijvoorbeeld een geheimhoudingsovereenkomst (NDA).
- inventiviteit: de uitvinding mag voor de vakman niet voor de hand liggen
- industriële toepasbaarheid: het moet gaan om een product of productieproces met technische kenmerken. De uitvinding moet technisch zijn en je moet kunnen bewijzen dat je uitvinding ook echt werkt, bijvoorbeeld als het kan dus vergezeld laten gaan van een prototype.
Voldoet het octrooi niet aan deze voorwaarden, dan kan iemand die er inbreuk op maakt terecht aanvoeren dat het octrooi niet geldig is. Een octrooi begint op het moment van verlening en geldt voor elk land maximaal 20 jaar vanaf de datum van je aanvraag. Een uitvinding is alleen door een octrooi beschermd in de landen waar octrooi is aangevraagd en verleend.
Merkenrecht
Een merk is de naam en/of het logo waaronder je een product of dienst verkoopt. Merkregistratie is het vastleggen van je merk en zorgt voor bescherming van je merk. Dit doe je door de merknaam te deponeren bij een merkinstantie, zoals het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE/BOIP). Met een merkregistratie krijg je het alleenrecht op het gebruik van je merk en vergroot je je kansen om succesvol tegen inbreuk op te treden. Een merk kan bijvoorbeeld bestaan uit een naam, een beeld of logo, kleurencombinaties, afkortingen en vormen van een product of verpakking. Een merk mag niet te beschrijvend, verwijzend of misleidend zijn. Een merk registreer je voor bepaalde producten en/of diensten: de classificatie. Bijvoorbeeld kledingstukken, meubelen of reclame. Een merkregistratie biedt 10 jaar bescherming.
Modellen- en tekeningenrecht
Houd je je als ZZP’er bezig met productontwerp of vormgeving? Zowel het uiterlijk van je product (driedimensionaal) als een tekening hiervan (tweedimensionaal) kun je als model of tekening registreren. Denk aan het patroon op behang, textiel, een mobiele telefoon, speelgoed of een stoel. Heb je je model geregistreerd, dan heb je het recht anderen te verbieden hetzelfde model commercieel toe te passen. Voorwaarden voor bescherming zijn wel dat de tekening of het model nieuw is en moet afwijken van hetgeen al op de markt is (het moet een eigen karakter hebben). Bij het modelrecht gaat het alleen om het uiterlijk. De technische werking valt niet onder het modelrecht, daarvoor is het octrooirecht. De beschermingsduur is 5 jaar. Je kunt je modelrecht 4 keer verlengen met telkens 5 jaar, tot maximaal 25 jaar.
Auteursrecht en naburige rechten
Het auteursrecht beschermt werken van letterkunde, wetenschap of kunst. Dit zijn bijvoorbeeld boeken, films, schilderijen, muziek, foto’s of software. Je krijgt het auteursrecht automatisch op het moment dat je het werk maakt. Auteursrecht heet ook wel copyright. Het werk is beschermd tot 70 jaar na het overlijden van de maker. Maakt iemand inbreuk op je auteursrecht, dan eis je dat de inbreukmaker daarmee stopt met een brief inbreuk auteursrecht. Om voor bescherming in aanmerking te komen, moet je werk wel aan 2 eisen voldoen:
- je werk moet zintuiglijk waarneembaar zijn, dus te lezen, te horen of te zien
- je werk moet origineel zijn: herkenbaar als ‘van de maker’ afkomstig
Naast auteursrechten zijn er naburige rechten. Deze rechten geven bescherming aan de inspanningen en prestaties van: uitvoerend kunstenaars, muziekproducenten, filmproducenten en omroeporganisaties. Bijvoorbeeld de uitvoering door een acteur van een rol of een video-opname van een uitzending.
Geheimhouding of bedrijfsgeheim
Mogen buitenstaanders niet achterhalen hoe je product of proces werkt? Je kunt deze informatie dan beschermen als bedrijfsgeheim. Een bedrijfsgeheim is bedrijfsinformatie, waarvan het niet de bedoeling is dat het algemeen bekend wordt, zoals het recept van Coca Cola. Om te voorkomen dat je werknemers of producenten er met je bedrijfsgeheim vandoor gaan, kun je kiezen voor verplichte geheimhouding. Bijvoorbeeld door middel van een geheimhoudingsverklaring of geheimhoudingsovereenkomst.Voor fabricagemethoden en recepten geeft dit een goede bescherming. Een belangrijk verschil met een octrooi is dat een octrooi in ruil voor de bescherming altijd openbaar wordt gemaakt. Om juridische stappen te kunnen ondernemen is het belangrijk dat je je bedrijfsgeheim altijd geheim houdt en actief beschermt. Tegen schending van bedrijfsgeheimen kun je alleen juridisch optreden als er sprake is van aantoonbaar onrechtmatig handelen. Je moet dus kunnen bewijzen dat er sprake is van:
- contractbreuk, bijvoorbeeld door schending van een geheimhoudingsovereenkomst of
- diefstal of het omkopen van medewerkers
Handelsnaamrecht
Handelsnaamrecht beschermt de bedrijfsnaam waaronder je een onderneming drijft. Een handelsnaam ontstaat vanzelf zodra je bedrijf start. Het handelsnaamrecht geef je regionale bescherming in Nederland. De bescherming van de handelsnaam is geregeld in de Handelsnaamwet. Je registreert je handelsnaam bij de Kamer van Koophandel.
Databankenrecht
Het databankenrecht beschermt tegen het opvragen of hergebruiken van een groot deel van de data (de gegevens) in een databank. De data( de gegevens) die in de databank staan, zijn als verzameling beschermd door het databankenrecht. De databank is automatisch beschermd zodra je de databank maakt. De bescherming geldt tot 15 jaar na productie.
Kwekersrecht
Met kwekersrecht kun je als kweker nieuwe plantenrassen beschermen. Kwekersrecht wordt toegekend aan degene die dat plantenras zelf heeft gekweekt of heeft ontdekt of ontwikkeld. Je kunt het kwekersrecht aanvragen voor Nederland en voor Europa. In Nederland vraag je het kwekersrecht aan bij de Raad voor plantenrassen. Het Communautair Bureau voor plantenrassen (CBP) voert de Europese regelgeving over kwekersrecht uit.
De wet is complex en verandert vaak. Vraag een advocaat voor juridisch advies.
