Zo bescherm je je merk

Een merk is een teken om je producten en diensten te onderscheiden. Je kunt de volgende tekens als merk registreren:

• woorden en/of cijfers (woordmerk)
• afbeeldingen en logo’s (beeldmerk)
• vormen (vormmerk)
• kleuren (kleurmerk)
• klanken (klankmerk)

Gebruik je dezelfde kleurencombinatie of lettertypen of een soortgelijke naam van een bestaand merk, dan kunnen klanten andere producten of diensten onterecht associëren met je merk. Zorg ervoor dat je merk onderscheidend is. Daarnaast mag je merk:

• niet beschrijvend zijn, bijvoorbeeld fietsenhandel of restaurant
• geen verwarring scheppen
• niet misleidend zijn

Voordat je je merk gaat registreren, ga je na of je merk nog beschikbaar is:

• raadpleeg het online merkenregister van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE/BOIP)
• vraag het BBIE om hiernaar onderzoek te doen
• laat een merkengemachtigde of gespecialiseerde advocaat (vraag een advocaat) onderzoek doen
• kijk op het internet of de merknaam al wordt gebruikt binnen een bepaalde branche

De volgende stap is het kiezen van de producten en diensten waarvoor je je merk wilt gaan gebruiken. Dit wordt ook wel de classificatie van een merk genoemd. De gekozen producten en diensten bepalen de beschermingsomvang van je merk. Je merkenrecht geldt alleen voor de producten en diensten die je vermeldt. Er zijn 45 klassen, waarvan 11 voor diensten. Bij de aanvraag van een merkregistratie maak je hieruit een keuze. Denk niet alleen aan producten en diensten waarvoor je het merk nu gebruikt, maar bedenk ook waarvoor je het merk in de toekomst gaat gebruiken. Je kunt na de registratie van je merk geen nieuwe klassen meer toevoegen. Kies je meer dan 3 klassen, dan moet je voor iedere extra klasse een toeslag betalen. Houd er ook rekening mee dat je het merk binnen 5 jaar daadwerkelijk moet gebruiken voor de vermelde producten en diensten.

Merkregistratie zorgt ervoor dat je het alleenrecht verkrijgt op het gebruik van je merk voor specifieke activiteiten in een bepaald gebied, zoals de Benelux. Je hebt de keuze uit:

• een Benelux merkregistratie: je registreert je merk in 1 keer voor de hele Benelux. Je kiest hiervoor als je met name actief bent in de Benelux-landen. Je merk alleen in Nederland registreren is niet mogelijk.
• een Uniemerk: je vraagt in 1 keer een merkregistratie aan voor alle landen in de Europese Unie (EU). De Europese deponering is interessant wanneer je zaken wilt gaan doen in de EU en je merknaam in meerdere EU-landen wilt laten beschermen. Let op een weigering van je aanvraag in 1 EU-land leidt tot weigering van je merkregistratie in de hele EU.
• een internationale merkregistratie: door middel van een internationale registratie kun je je merk in een aantal landen tegelijk registreren. Per land is de procedure anders en kan de bescherming van je merk verschillen. In een later stadium kun je altijd tegen betaling nog landen toevoegen aan je bestaande internationale merkregistratie. Een internationale merkregistratie heeft voor alle landen hetzelfde registratienummer en 1 vervaldatum.

Een merk registreren start bij deponeren. Een merkdepot is het verzoek tot inschrijving in het merkenregister. De procedure van een merkregistratie verloopt als volgt:

• aanvraag merkregistratie
• ontvangstbevestiging merkregistratie
• publicatie aanvraag
• controle formele vereisten
• inhoudelijke toetsing aanvraag
• oppositieperiode (anderen kunnen bezwaar maken tegen je merkregistratie)
• beslissing merkinstantie

Het BBIE/BOIP is de instantie voor het vastleggen van je merk in de Benelux. Nadat je aanvraag is ingediend, neemt de procedure ongeveer 3 maanden in beslag. Een Uniemerk deponeer je bij het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO). Ook kun je je merk internationaal registreren, maar dit bestaat uit losse registraties per land. De kosten om een merknaam internationaal vast te leggen verschillen per land. De aanvraag voor een internationale merkregistratie dien je in bij BBIE/BOIP of EUIPO. Als alles in orde is, wordt de aanvraag doorgestuurd naar de World Intellectual Property Organisation (WIPO) die na controle en eventuele aanpassingen de aanvraag doorstuurt naar de nationale merkinstanties. De WIPO vraagt daarvoor een basisbedrag, vermeerderd met de landentaksen van de aangewezen landen. De kosten van een merkregistratie bestaan uit het tarief van de officiële merkinstantie, bijvoorbeeld de BBIE, en eventueel het tarief van het merkenbureau als je je merkregistratie door hen laat doen.

Nadat je je aanvraag hebt ingediend, gaat de merkinstantie je aanvraag beoordelen. Let op: als je merk wordt geweigerd, dan krijg je de depotkosten niet terug. Om een merk te kunnen deponeren moet dit aan 3 wettelijke eisen voldoen:

• deugdelijkheid: je merknaam/logo is voldoende onderscheidend
• geoorloofdheid: je merknaam/logo is niet in strijd met goede zeden en openbare orde en niet misleidend
• rechtmatigheid: je merknaam/logo is niet in strijd met oudere merken

De merkinstantie, bijvoorbeeld het BBIE, weigert je merkregistratie als:

• het teken/woord te beschrijvend is, bijvoorbeeld restaurant of dierenwinkel
• het teken onvoldoende onderscheidend is
• het teken misleidend is, bijvoorbeeld een afbeelding van een kopje koffie voor een theemerk
• het teken een vlag, wapen of ander officieel embleem is
• het vormmerk met andere intellectuele eigendomsrechten overlapt
• het merk in strijd met openbare orde en goede zeden is

Zodra je merk is goedgekeurd, wordt dit ingeschreven in het merkenregister. Je merk is vanaf het moment van inschrijving in het register beschermd.

Na registratie is het belangrijk dat je gebruik blijft maken van het merkrecht. Wanneer je gedurende een periode van 5 jaar geen gebruik maakt van het merk, komt je merkrecht te vervallen. Je dient je merk vervolgens ook te (laten) bewaken. Je zult zelf in de gaten moeten houden of er een merk ter inschrijving wordt aangeboden dat teveel lijkt op het door jou geregistreerde merk. Is dit het geval, dan kun je een bezwaarprocedure starten. Dit wordt ook wel de oppositieprocedure genoemd. Het instellen van oppositie moet binnen 2 maanden gebeuren. Zowel de bewaking van je merk als het voeren van oppositie kun je uitbesteden aan een merkenbureau. Daarnaast moet je je merkrecht op tijd verlengen. Een merkregistratie is 10 jaar geldig. Samengevat moet je na registratie:

• je merk gebruiken
• je merk bewaken
• de registratie op tijd verlengen
• de registratie vernieuwen